|
بایسته‌های تعالی اخلاق فردی و اجتماعی در پرتو خوانش زبان‌شناختی قرآن کریم
|
کبری راستگو   1، سیدمعصوم حسینی |
|
|
|
چکیده: (2170 مشاهده) |
| قرآن کریم به عنوان جامع‌ترین منشور زندگی بشری و نظام‌نامه‌ی سعادت دنیوی و اخروی، اساسی‌ترین منبع معرفت همه‌ی صاحبان عقل سلیم است. فهم صحیح معارف راهگشایانه و آموزه‌های انسان‌ساز این متن مقدس که در قالب همین زبان بشری پدیدآورنده‌ی بهترین حیات انسانی است، از مهم‌ترین مشغله‌های دیرین قرآن‌پژوهان و اندیشمندان دین بوده و هست. بی‌شک مباحث سنتی علم بلاغت، به تنهایی بسندگی لازم در استخراج جنبه‌های زیبایی‌شناسانه و تبیین معانی متمیزانه‌ی قرآن را به‌گونه‌ای علمی و منتظم ندارد، بدین تصور نوشتار حاضر بر آن است تا با استفاده از دانش اساسا ساختاری زبان‌شناسی نوین که اهمیت چندانی برای شمّ زبانی قائل نیست، پاره‌ای از بایسته‌های قرآنی را که موجب تعالی اخلاق فردی و اجتماعی انسان‌ها بالاخص مسلمانان می‌شود، کشف و تحلیل نماید. بررسی داده‌های قرآنی نشان داد که هر آیه‌ای بر مفهوم‌سازی معینی بنیاد نهاده شده است که فهم آیه می‌بایست بر اساس همان مفهوم‌سازی انجام پذیرد. لذا در آیاتی که ظاهرا واژه‌ای از جمله حذف شده است، و یا جایگزین واژه‌ی دیگری شده و غیره، ضروری است آیه به همان حالت باقی بماند تا پیام اصلی نهفته در ورای آن به‌دست آید، چه کلام الله مجید از طریق کاربست همین ساختارهای زبانی معانی متمیزانه‌ای را در حوزه‌های مختلف زندگی بشری به‌دست داده است. همچنین جایگزینی واژگانی، کاهش و افزایش هدفمند حجم کلام (ایجاز و اطناب)، کاربست ساخت‌های صرفی معنادار(شکل ساخت‌واژی) و امثال آن، از جمله اختیارات متداول دستور هرزبانی بالاخص زبان عربی به‌شمار می‌آید که درورای کاربست هریک از آن‌ها در کلام مجید، بایسته‌های اخلاقی حیات‌بخش و زندگی‌ساز لطیفی نهفته است. |
|
| واژه‌های کلیدی: زبان‌شناسی، اخلاق فردی، اخلاق اجتماعی، قرآن، بایسته‌ها |
|
|
متن کامل [PDF 389 kb]
(909 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1399/2/11 | پذیرش: 1399/2/11 | انتشار: 1399/2/11
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
