مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

چکیده

  زمینه و هدف: اوپیوییدها به عنوان داروهای انتخابی در درمان درد حاد، دارای عوارض جانبی زیادی می‌باشند. استفاده از داروهای دیگر همراه با دوزهای کمتر اپیوییدها موجب کاهش عوارض جانبی، تحمل و وابستگی به این داروها می‌گردد. لذا در مطالعه حاضر اثر تجویز همزمان گاباپنتین و مرفین در یک مدل درد حاد بررسی شده است.

  مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی 36 سر موش صحرایی نر در 6 گروه 6 تایی مورد بررسی قرار گرفتند. اثر ضد دردی گاباپنتین (30 یا 90 میلی‌گرم بر کیلوگرم، زیرجلدی) و مرفین (5/0، 1 و 3 میلی‌گرم بر کیلوگرم، زیرجلدی) به تنهایی یا در ترکیب دو دارو به وسیله آزمون Tail-Flick (زمان تأخیری پس کشیدن دم) در موش‌های صحرایی نر بالغ سالم هر 15 دقیقه تا 105 دقیقه اندازه‌گیری شد. گروه کنترل نرمال سالین دریافت کردند. سطح زیر منحنی AUC ( Area Under Curve ) پس از تزریق در هر گروه به عنوان معیار اثر ضددردی محاسبه شد.

  یافته‌ها: گاباپنتین با دوز 90 میلی‌گرم بر کیلوگرم و مرفین در دوزهای 1 و 3 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن اثر ضد دردی معنی‌داری را در مقایسه با گروه کنترل نشان دادند (05/0 p < ). سطح زیر منحنی پس از تزریق 5/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم مرفین و 30 میلی‌گرم بر کیلوگرم گاباپنتین در مقایسه با موش‌های کنترل اختلاف معنی‌داری نداشته و به عنوان دوزهای زیر ضددردی محسوب شد. اما تجویز همزمان دو دوز زیر ضددردی گاباپنتین (30 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و مرفین (5/0میلی‌گرم بر کیلوگرم) موجب افزایش معنی‌دار شاخص اثر ضددردی سطح زیر منحنی AUC د ر مقایسه با مرفین (5/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم) گردید (001/0 p< ) . تجویز هم‌زمان هر دو دوز گاباپنتین (30 و 90 میلی‌گرم بر کیلوگرم) با دوزهای ضددردی 1 میلی‌گرم بر کیلوگرم (005/0 p < ) و 3 میلی‌گرم بر کیلوگرم مرفین نیز موجب افزایش معنی‌دار شاخص اثر ضددردی AUC نسبت به مرفین تنها شد (05/0 p < ).

  نتیجه‌گیری: سطح زیر منحنی پس از تزریق گاباپنتین اثر ضددردی مرفین را چه در مقادیر زیر ضددردی و چه در مقادیر ضددردی در مدل درد حاد به صورت وابسته به دوز افزایش داد.

  واژه‌های کلیدی: گاباپنتین، مرفین، تجویز توأم، درد حاد، ضددردی