مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

gte vml 1]>  چکیده

زمینه و هدف: بیماری ایدز به عنوان یک چالش مهم بهداشتی رابطه تنگاتنگی با رفتارهای پرخطر دارد. الگو و تغییرات رفتارهای پرخطر مربوط به  HIV(ویروس نقص ایمنی انسانی) یک عامل تعیین‌کننده مهم در ایجاد اپیدمی HIV در سطح جامعه است. مطالعه حاضر با هدف بررسی فراوانی و الگوهای رفتارهای پرخطر در دوره‌های قبل و بعد از تشخیص بیماری در افراد HIV مثبت انجام شد.

موا د و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، 130 نفر از افراد HIV مثبت دارای کد و پرونده در مرکز بهداشتی درمانی شماره 1 شهر رفسنجان (55 نفر) و مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری کرمان (75 نفر) در سال 1391 به روش سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. بیماران با استفاده از چک لیست محقق ساخته توسط روان‌پزشک مورد مصاحبه قرار گرفته و اطلاعات لازم در زمینه وجود رفتارهای پرخطر در قبل و بعد از تشخیص عفونت HIV جمع‌آوری گردید. داده­ها با استفاده از آزمون‌های مجذور کای، دقیق فیشر و آزمون مک نمار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: میانگین سنی بیماران ۸/۲۰ ± 12/40 سال بود و اکثر آنها مرد بودند. تزریق مواد مخدر با فراوانی 5/61%، استفاده از ابزار مشترک تزریق با فراوانی 1/43% و رفتار جنسی محافظت نشده با فراوانی40% بیشترین رفتار پرخطر قبل از تشخیص HIV بود. شایع‌ترین عامل احتمالی ایجاد بیماری از نظر خود فرد سرنگ آلوده (9/46%) و رابطه جنسی‌ (9/26%) بود. بعد از تشخیص بیماری، تزریق مواد مخدر بیشترین رفتار پرخطر بوده و استفاده از ابزار تزریق مشترک به طور معناداری کاهش (001/0>p) و خودزنی افزایش یافته بود (004/0=p).

نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌ها، رفتارهای پرخطر و عوامل احتمالی ایجاد عفونت HIV در این مطالعه مشابه الگوی کشوری بود. از آن جایی که معتادان تزریقی   HIVمثبت در معرض رفتارهای پرخطر جنسی هستند، لازم است که آگاهی و مشاوره لازم در این زمینه در اختیار آنها قرار گرفته و مداخلات لازم در زمینه کاهش رفتارهای پرخطر جنسی در آنها انجام گیرد.

واژه‌های کلیدی: رفتار پرخطر، ایدز،  HIV(ویروس نقص ایمنی انسانی)، مرکز بیماری‌های رفتاری