مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

چکیده
زمینه و هدف: دیازینون از سموم ارگانوفسفره بوده که به‌صورت وسیع به‌عنوان حشره‌کش استفاده شده و سبب ناباروری در جنس نر می‌شود. هدف از این پژوهش بررسی اثرات عصاره هیدروالکلی کلم بروکلی بر کنترل استرس اکسیداتیو دیازینون در سلول‌های بافت بیضه موش صحرایی بود.
مواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع تجربی بر روی 30 سر موش صحرایی نر بالغ به وزن 250-200 گرم انجام شد. گروه کنترل بدون تیمار بود و گروه آزمایش اول دیازینون به میزان 30 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت داخل صفاقی و گروه‌های آزمایش دوم، سوم و چهارم علاوه بر سم، به ترتیب عصاره هیدروالکلی کلم بروکلی به مقدار100، 200 و 300 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن به مدت 28 روز به‌صورت داخل صفاقی دریافت‌کردند. بعد از وزن‌کشی، حیوانات به‌صورت انسانی معدوم شدند. بیضه راست برای مطالعات هیستولوژیک و بیضه چپ برای اندازه‌گیری مالون‌دی‌آلدئید استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آنالیز واریانس یک‌طرفه و آزمون تعقیبی Tukey مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: در پایان مطالعه، میانگین و انحراف معیار کمترین وزن موش 899/11±763/279 گرم در آزمایش اول و بیشترین در آزمایش چهارم 976/8 ±831/311 گرم بود که این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار شد (038/0=(P. در ارتباط با سلول‌های سرتولی، اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت و اسپرماتید در آزمایش چهارم به‌ترتیب 544/1±751/28، 828/4±501/60، 677/11±503/ و 593/19±120/184 بیشترین سلول بوده که دارای اختلاف آماری معنی‌داری با آزمایش اول بود (040/0=P). بیشترین غلظت مالون‌دی‌آلدئید در آزمایش اول 017/0±805/3 و کمترین غلظت در آزمایش چهارم 056/0±204/2 میکرومول بر میلی‌لیتر به‌ دست آمد (05/0>P).
نتیجه‌گیری: عصاره هیدروالکلی کلم بروکلی در دوز 300 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن بر آسیب اسپرماتوژنز ناشی از دیازینون در موش‌صحرایی نر تأثیر مثبت دارد.
واژه‌های کلیدی: استرس اکسیداتیو، عصاره هیدروالکلی کلم بروکلی، دیازینون، بافت بیضه، موش صحرایی