این مقاله در صدد پاسخگویی به این سؤال مهم در حوزه فناوری دینی میباشد که مرز بین تصرف مطلوب در طبیعت (تسخیر) با تصرف مذموم در طبیعت (تغییر) از دیدگاه قرآن چیست؟ نویسنده ابتدا اصطلاحات تسخیر، تغییر، فناوری و فناوری اسلامی را تعریف کرده و سپس با ذکر 40 مصداق تصرف، سعی در پاسخ به این سؤال با الهام از فناوری های چهارگانه قرآنی که در زمان انبیا پیشین بوده و فناوریهایی که در روایات به آنها اشاره شده است و همچنین تفسیر آیات مربوطه دارد. یافتههای تحقیق: شش ملاک برای این امر پیشنهاد میشود. برخی پسینی و برخی پیشینی؛ از سوی دیگر پارهای از ملاکها سلبی (عدم اسراف و تبذیر و عدم آلایش و تخریب محیط زیست) و برخی نیز ایجابی (فکر، ذکر و شکرِ لسانی و عملی) هستند. نتیجه تحقیق آن است که هر مقدار فناوری بتواند نوع تصرف خود را با ملاکهای طرح شده بیشتر هماهنگ شود، اسلامیتر و مفیدتر خواهد بود. روش تحقیق تحلیل اسنادی میباشد.
Motie H. A Standard for Employing the Nature and Changing
the Nature in Islamic Technology
. ANDISHE-NOVIN-E-DINI A Quarterly Research 2019; 14 (55) :53-72 URL: http://andishe.maaref.ac.ir/article-1-895-fa.html
مطیع حسین. ملاک تمایز تسخیر و تغییر طبیعت در فناوری اسلامی. اندیشه نوین دینی. 1397; 14 (55) :53-72