|
تأثیر الگوی توزیع زمانی بارندگی طی رخداد بر روان‌آب و هدررفت خاک تحت باران‌های شبیه‌سازی شده
|
علی‌رضا واعظی*   ، فرزاد بشارت |
|
|
|
چکیده: (9213 مشاهده) |
| شدت بارندگی از مهم‌ترین خصوصیات باران است که در فرسایش خاک مؤثر می‌باشد. تغییرات شدت بارندگی طی مدت بارندگی که با مفهوم الگوی توزیع زمانی بارندگی بیان می‌شود، در فرسایندگی باران‌های مختلف می‌تواند مؤثر واقع شود. بررسی این موضوع در باران‌های نواحی نیمه‌خشک به دلیل وجود الگوهای متنوع توزیع بارندگی طی سال، به منظور برآورد دقیق فرسایندگی باران‌ها حائز اهمیت می‌باشد. با بررسی الگوهای رایج باران منطقه، در نهایت 11 الگوی بارندگی غیریکنواخت با شدت پایه 20 میلی‌متر بر ساعت و حداکثر شدت 5 دقیقه‌ای متغیر همراه با یک الگوی بارندگی یکنواخت با شدت 8/21 میلی‌متر بر ساعت انتخاب شدند و در دامنه‌ای با شیب 9 درصد در کرت‌هایی به ابعاد 60 در 80 سانتی‌متر مترمربع در پنج تکرار رخداد در سال 1391 مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج، تفاوت معنی‌داری بین الگوهای مختلف بارندگی از نظر روان‌آب و هدررفت خاک وجود داشت (05/0p<). این تفاوت به دلیل تخریب خاک سطحی و کاهش نفوذپذیری طی شدت اوج بارندگی بود. در رگبارهای بینابین که بیش‌ترین شدت بارندگی در اواسط مدت بارندگی قرار داشت، بالاترین میزان روان‌آب (39/1 میلی‌متر) و هدررفت خاک (31/30 گرم بر مترمربع) مشاهده شد. در این رگبارها در اوایل بارندگی، خاک به آرامی تخریب و مرطوب شد. با این حال با افزایش شدت بارندگی در اواسط بارندگی، تولید روان‌آب و هدررفت خاک به شدت افزایش یافت و با تداوم بارندگی این وضعیت همچنان پایدار بود. در رگبارهای پیش‌افتاده میزان روان‌آب و هدررفت خاک به ترتیب 51/98 درصد و 63/98 درصد بیش‌تر از رگبارهای دیرکرده بود. در رگبارهای دیرکرده با وجود شدت اوج در اواخر بارندگی، به دلیل تداوم پایین باران و نهایتاً قطع آن، کم‌ترین میزان روان‌آب و هدررفت خاک رخ داد. |
|
| واژه‌های کلیدی: باران شبیه‌سازی شده، شدت بارندگی، کرت فرسایشی، منطقه نیمه‌خشک |
|
|
متن کامل [PDF 279 kb]
(1676 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1394/6/17 | پذیرش: 1394/6/17 | انتشار: 1394/6/17
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
