سال 13، شماره 3 - ( پاییز 1402 1402 )
جلد 13 شماره 3 صفحات 193-173 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
barikloo A, alamdari P, rezapour S, taghizadeh R. Evaluation of Soil Quality Indicators in Different Types of Soils in Urmia Plain. E.E.R. 2023; 13 (3) :173-193
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-766-fa.html
URL: http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-766-fa.html
باریکلو علی، علمداری پریسا، رضاپور سالار، تقی زاده مهرجردی روح الله. ارزیابی شاخصهای کیفیت خاک در تیپهای مختلف خاک دشت ارومیه. پژوهش هاي فرسايش محيطي. 1402; 13 (3) :173-193
گروه مهندسی علوم خاک، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران ، p_alamdari@znu.ac.ir
چکیده: (785 مشاهده)
ارزیابی کیفیت خاک، یکی از مسائل قابل توجه در مدیریت پایدار خاکها به منظور تولید بهینه کشاورزی و حفظ منابع طبیعی است. استفاده از شاخصهای کیفیت خاک نیز ابزار مفیدی برای تعیین و مقایسه کیفیت خاکها به شمار میرود. هدف از این تحقیق، کمی کردن این شاخص با استفاده از تحلیلهای چند متغیره در تیپهای مختلف خاک دشت ارومیه است. در این پژوهش با استفاده از روش تجزیه به مؤلفههای اصلی (PCA)، از میان 22 ویژگی مؤثر بر کیفیت خاک (TDS) شش ویژگی به عنوان حداقل ویژگیهای مؤثر بر کیفیت خاک (MDS) تعیین شد. سپس این کیفیت با استفاده از دو شاخص تجمعی کیفیت خاک (IQI) و شاخص کیفیت نمورو (NQI) و هر کدام در دو مجموعه ویژگیهای خاک TDS و MDS ارزیابی شد. از بین پارامترهای اندازهگیری شده، پ هاش (pH) کمترین ضریب تغییرات (5/2 درصد) و شوری (EC) بیشترین ضریب تغییرات (6/154 درصد) را در منطقه داشت. نتایج نشان داد که به طور کلی، خاکهای منطقه از نظر شاخصهای مورد مطالعه در بخشهای منتهی به دریاچه، دارای محدودیت است و بین IQIa TDS و IQIa MDS و بین NQI TDS و NQI MDS همبستگی معنیدار وجود دارد. این امر نشان میدهد که مجموعه MDS تعیین شده، به خوبی میتواند نماینده مناسبی از TDS باشد. بررسی شاخص کیفیت خاک نشان داد که خاکهای این منطقه عمدتاً دارای درجه کیفیت II (57 درصد) است. بیشترین مقدار میانگین شاخص کیفیت خاک انتخاب شده نیز مربوط به حالت MDS در مدل IQI با مقدار 79/0 در تیپ خاک Fluventic Haploxerepts و کمترین مقدار آن، مربوط به حالت TDS در مدل NQI با مقدار 28/0 در تیپ خاک Typic Halaquepts محاسبه شد. بررسی ضریب همبستگی بین شاخص کیفیت خاک با دسته کل و حداقل دادهها نشان داد که ضریب همبستگی هر دو مدل IQI و NQI برابر با (48/0R2=) است. در نهایت، شاخص IQI در مجموعه حداقل دادهها (MDS)، دقت و حساسیت بیشتری برای ارزیابی کیفیت خاک دارد. در مجموعه حداقل دادهها نیز به ترتیب ویژگیهای درصد شن، نسبت جذب سدیم، ظرفیت تبادل کاتیونی، فسفر قابل جذب، کربنات کلسیم فعال و غلظت نیکل، وزن بالاتری دارد. استفاده از مؤثرترین ویژگیهای خاک در مطالعات ارزیابی کیفیت آن، ضمن کاهش زمان مطالعات خاکشناسی زمینه صرفهجویی اقتصادی را در بحث پایش و بهرهبرداری پایدار از اراضی کشاورزی فراهم میکند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
مدیریت و کنترل اثرات فرسایش محیطی
دریافت: 1401/9/15 | انتشار: 1402/7/13
دریافت: 1401/9/15 | انتشار: 1402/7/13
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
