دانشیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران، Mjahantigh2000@yahoo.com
چکیده: (673 مشاهده)
استفاده نامعقول از عرصه های طبیعی و کشاورزی بهویژه در نواحی خشک و نیمهخشک باعث تشدید فرسایش خاک و در پی آن وقوع سیلابهای سهمگین و بروز پدیده گرد و غبار و تشدید بیابان‌زایی میشود. بنابراین بهمنظور جلوگیری از بروز مشکلات زیست‌محیطی این مناطق، نیازمند مدیریت علمی منابع آب و خاک آن‌ها است. سامانه های سطوح آبگیر باران یکی از نقاط قوت مناطق خشک و بیابانی است که استعداد نهفتهای برای توسعه این نواحی دارد. این پژوهش عملکرد تأثیرسامانههای سطوح آبگیر بارانبرویژگیهایفیزیکی و شیمیایی خاک سطوح آبگیر باران در منطقه میل نادر سیستان را مورد بررسی قرار داد. بدین منظور 12 نمونه خاک بهطور تصادفی از محدوده سطوح آبگیر باران و منطقه شاهد برداشت شد و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آن‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که بین میانگین مقادیر درصد رس، سیلت و شن در خاک سطوح آبگیر باران نسبت به منطقه شاهد تفاوت معنی‌داری در سطح 1 درصد (01/0<P) وجود دارد و با افزایش درصد رس و سیلت بافت خاک از کلاس لومی- شنی در منطقه شاهد به کلاس لومی در سطوح آبگیر باران تغییر یافته که باعث افزایش 28 درصدی رطوبت خاک نسبت به منطقه شاهد شده است. در بررسی خصوصیات شیمیایی خاک مشخص شد که نیز مقدار اسیدیته، هدایت الکتریکی، سدیم و نسبت جذب سدیم بهطور معنی‌دار (01/0<P) در خاک سطوح آبگیر کاهش ولی میزان ماده آلی، نیتروژن و پتاسیم افزایش یافته است. نتیجه‌گیری میشود که اثر سامانههای سطوح آبگیر باران باعث بهبود مشخصه‌های فیزیکی- شیمیایی خاک شده است. با توجه به بحران‌های محیط زیستی موجود و تسریع روند بیابان‌زایی در این منطقه، بهره‌برداری از این سامانه‌ها در منطقه سیستان شرایط مناسبی را برای بهبود اکولوژیکی و زیست‌محیطی این مناطق فراهم می‌نماید.
Jahantigh M, Jahantigh M. Effect of rainwater catchment systems on the physical and chemical characteristics of soil in dry areas (Case study: Mil Nader Region of Sistan). Journal of Rainwater Catchment Systems 2023; 11 (2) : 2 URL: http://jircsa.ir/article-1-494-fa.html
جهان تیغ منصور، جهان تیغ معین. بررسی تأثیر سامانههای سطوح آبگیر باران بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک مناطق خشک (مطالعه موردی: منطقه میل نادر سیستان). سامانه‌هاي سطوح آبگير باران. 1402; 11 (2) :17-29
تکمیل و ارسال فرم تعارض منافع نویسنده گرامی ، پس از ارسال مقاله ، جهت دریافت فرم، لطفا بر روی کلمه فرم تعارض منافع کلیک نمایید و پس از تکمیل، در فایل های پیوست مقاله قرار دهید.
