استاد روانشناسی بالینی و عضو پژوهشکده تحول و ارتقای علوم انسانی اجتماعی دانشگاه شیراز.
چکیده: (1803 مشاهده)
چکیده
روششناسی یکی از ارکان مهم دستگاهواره فکریِ علم دینی است. گرچه به لحاظ رتبی، شناسایی روش مطلوب مطالعه علمی، تابعی از فلسفه عام در یک دستگاهواره علمی است اما به جهت دیگر، میتوانند مقوم یکدیگر نیز باشند. هدف مطالعه حاضر، مقایسه روششناختی علم رایج و علم دینی بود که حاصل آن شناسایی 8 تفاوت در این خصوص شد. تفاوتهای کلیدیای که بین علوم رایج و علوم انسانی اسلامی فرض شدند عبارتاند از: مبادی فلسفی، اهداف و غایات انسان، تعریف نظری و عملیاتی متغیرها، نحوه تدوین فرضیهها، معیار صحت فرضیه، مطالعه لایههای عمیقتر پدیدهها، استفاده از روشهای متنوع پژوهش و تعیین نظام موضوعات. در راستای شناسایی روششناسی مطلوب علم دینی، حاصل برخی تأملات، منتهی به پیشنهاد و تبیین یک نمودار روششناختی از منظر علم دینی گردید.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى انتشار الکترونیک: 1395/3/31
فهرست منابع
1. قرآن کریم
1. امیرحسینی، مازیار. مهر 1387. «مبانی هستیشناسی و معرفتشناسی در تدوین اصطلاحنامه پزشكی ایرانی و اسلامی». كتاب ماه علوم و فنون. شماره 106.
2. ایمان، محمدتقی. 1391. فلسفه روش تحقیق در علوم انسانی. قم. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
3. ایمان، محمدتقی؛ کلاته ساداتی، احمد. 1389. «جستاری در جهانبینی و علم». معرفت فرهنگی اجتماعی. شماره 4.
4. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . 1392. روششناسی علوم انسانی نزد اندیشمندان مسلمان. قم. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
5. بهشتیپور، روحالله. 1390. «عقل و وحی از نظر علامه طباطبایی». فلسفه دین. دوره 8 شماره 9.
6. پارسانیا، حمید. 1382. «روششناسی فلسفه سیاسی و علم سیاست». علوم سیاسی. شماره 9.
7. جابری، علی. 1388. «علم اقتصاد متعارف و خودگروی لذتگرایانه». معرفت اقتصادی. شماره 1.
8. جوادی آملی، عبدالله. 1386. منزلت عقل در هندسه معرفت دینی. قم. نشر اسراء. چ 3.
9. حبیبی، رضا. 1392. درآمدی بر فلسفه علم. قم. مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
10. حسنزاده آملی، حسن. 1385. دروس معرفت نفس. قم. الف لام میم.
11. حسنی، حمیدرضا؛ علیپور، مهدی؛ موحد ابطحی، محمدتقی. 1386. علم دینی: دیدگاهها و ملاحظات. قم. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
12. حسینی، سیدحسین. 1382. «نگار انسانی (مروری بر مبانی انسانشناسی دینی با نظری به تفسیر المیزان)». ماهنامه معرفت. شماره 69.
13. دشتی، سید محمود. بی تا. دایره المعارف قرآن کریم. جلد1. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (http://www.maarefquran.com/Files/viewdmaarefBooks.php?bookId=1).
14. زاهد، سید سعید؛ جاجرمیزاده، محسن؛ تقوی، سید محمدرضا. 1392. «فرهنگ به مثابه رسانهای بین اراده و عمل جمعی (مطالعه تطبیقی فرهنگ اسلامی و سکولار)». رسانه و فرهنگ. سال سوم شماره 2.
15. چالمرز، آلن، اف. 1385. چیستی علم: در آمدی بر مکاتب علمشناسی فلسفی. ترجمه سعید زیباکلام. تهران. سمت.
16. خسروپناه، عبدالحسین. 1383. «منطق استقرا از دیدگاه شهید صدر». ذهن. شماره 18.
17. ــــــــــــــــــــــ . 1392. در جستوجوی علوم انسانی اسلامی: تحلیل نظریههای علم دینی و آزمون الگوی حکمی - اجتهادی در تولید علوم انسانی. تهران. نشر معارف.
18. خسروپناه، عبدالحسین و همکاران. 1392. انسانشناسی اسلامی. تهران. نشر معارف.
19. سوزنچی، حسین. 1389. معنا، امكان و راهكارهای تحقق علم دینی. تهران. پژوهشكده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
20. شورای عالی انقلاب فرهنگی. 1390. مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران.
21. صمدی آملی، داود. 1384. شرح دروس معرفت نفس علامه حسنزاده آملی (مجموعه سخنرانی). آمل. مجموعه فرهنگی قائم.
22. کارآمد، حسین؛ بهشتی، سعید. 1393. «ارتباط عقل و حس در اندیشه معرفتشناختی ابنسینا و نقش آن در برنامه درسی». تربیت اسلامی. سال نهم شماره 18.
23. کلینی، محمد بنیعقوب. 1381. بهشت کافی. ترجمه روضه کافی. قم. سرور.
24. موسوی، سیدمهدی. 1391. «بایستههای اسلامیسازی علوم انسانی از منظر سیدمحمد نقیب العطاس». فصلنامه پژوهشهای فرهنگی و اجتماعی. شماره 1 ج 2.
25. های، کالین. 1385. درآمدی انتقادی بر تحلیل سیاسی. ترجمۀ احمد گلمحمدی. تهران. نی.