دوره 3، شماره 4 - ( 12-1396 )                   جلد 3 شماره 4 صفحات 128-97 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

AligoliFirouzjahi J. Creativity models in psychology and the presentation of a model of creativity based on Islamic resources. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی 2018; 3 (4) :97-128
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-77-fa.html
علی‌گلی فیروزجائی جعفر. مقایسه الگوی خلاقیت در اسلام با الگوهای مطرح در روان‌شناسی. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی. 1396; 3 (4) :97-128

URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-77-fa.html


دانشجوی دکتری قرآن و روان‌شناسی دانشگاه المصطفی. قم، ایران.
چکیده:   (2700 مشاهده)
چکیده
درک روشن‌تر از عناصر شکل‌دهندۀ خلاقیت و رابطه آنها با یکدیگر به والدین، مربیان و مدیران یاری می‌دهد تا هرچه بیشتر تفکر خلاق را رشد دهند و از موانع آن پیش‌گیری کنند. الگوهای موجود از خلاقیت مدعی تبیین خلاقیت هستند؛ با‌این‌حال، در معرفی برخی مؤلفه‌ها یا زیرعنصرها و نحوۀ ارتباط آنها با یکدیگر اختلاف دارند. هدف از این تحقیق معرفی و مقایسۀ الگوهای خلاقیت است که توسط آمابیل و اربن ارائه شده و همراه بررسی خلاقیت در اسلام و برداشت الگوی پیشنهادی از منابع اسلامی است. این مقاله با جمع‌آوری اطلاعات به روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی و دلفی به این نتیجه می‌رسد که هر سه الگو با اختلاف‌هایی در جزئیات، دست‌کم بر پایه ‌اطلاعات عمومی و تخصصی، تجربه، تفکر و انگیزش اتفاق دارند. الگوی برداشت‌شده از منابع اسلامی علاوه‌بر این موارد، تسهیل بستر شخصیتی و محیطیِ مبتنی‌بر ایمان و روحیه تلاش را در پدیدآیی و رشد خلاقیت مؤثر می‌داند. 
متن کامل [PDF 754 kb]   (686 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
انتشار الکترونیک: 1396/12/28

فهرست منابع
1. ابن‌ابي‌الحديد، 1404ق شرح نهج‌البلاغه، نشر کتابخانه مرعشی نجفی، قم. ابن اثیر، جزری. 1367. النهاية فی غریب الحدیث. قم. نشر اسماعیلیان. ابن شعبه، حرانی. 1363. تحف العقول. تصحیح علی غفاری. قم. نشر جامعه مدرسین قم. ابن فارس، احمد. 1404ق. معجم مقاييس اللغه. قم. نشر مکتب الاعلام الاسلامی. ابن منظور، محمد بن مكرم. 1414ق. لسان العرب. محقق میردامادی. بیروت. نشر دارالفکر. اژه‌ای، جواد. 1383. ویژگی‌های شخصیتی تیزهوشان در پژوهش‌های روان‌شناختی ایران. تهران. نشر سمپاد. افروز، غلامعلی. 1378. روان‌شناسی و تربیت کودکان و نوجوانان. بی‌جا. چاپ هشتم. نشر انجمن اولیا ومربیان. تهران. برنجكار، رضا. 1374. «مفهوم حکمت در قرآن و حدیث». صحیفة مبین. شمارۀ 3. بیابانگرد، اسماعیل. 1384. روان‌شناسی‌تربیتی (روش‌های آموزش و یادگیری). تهران. نشر ویرایش. پارسا، محمد. 1374. روان‌شناسی تربیتی. تهران. نشر علمی. تقوی، مصطفی. 1387. «درآمدی مبنایی و راهبردی بر الگوی اسلامی‌ـ‌ایرانی توسعۀ علم و فناوری». مجله حوزه و دانشگاه. شمارة 56. تميمى آمدى، عبدالواح، بن محمد. 1366. غرر الحكم و درر الكلم. قم. انتشارات دفتر تبليغات اسلامى. تورنس، ئی پال. 1979. استعدادها و مهارت‌های خلاقیت و راه‌های آموزش و پرورش آن. ترجمة حسن قاسم زاده. تهران. نشر دنیای نو. جان‌بزرگی، مسعود. 1386. «جهت‌گیری مذهبی و سلامت روان». مجلۀ پژوهش در پزشکی. دورۀ 31. شماره4. حائری زاده خیریه، بیگم. 1381. تفکر خلاق و حل خلاقانة مسئله. تهران. نشر نی. حسيني، افضل‌السادات. 1378. ماهيت خلاقيت و شيوه‌هاي پرورش آن، مشهد، به‌نشر. خلیل بن احمد، فراهیدی. 1409ق. العين. قم. نشر هجرت. خویی. میرزا حبیب‌الله، 1400ق. منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه. محقق ابراهیم میانجی. تهران. مکتبه الاسلامیه. خوانساري، جمال‌الدّين، 1366. شرح آقا جمال‌ خوانساري بر غررالحکم و دررالکلم، تحقيق حسيني ارموي، چاپ چهارم، 7 جلد، نشر دانشگاه تهران، تهران. دلاور، علي، 1380. مباني نظري و عملي پژوهش در علوم انساني و اجتماعي. تهران. نشر رشد. دهخدا، علی‌اکبر. 1373. لغت نامة دهخدا. تهران. نشر دانشگاه تهران. ری‌شهری محمدی، محمد. 1371. میزان الحکمه. قم. نشر اعلام اسلامی. ري‌شهري، محمد، نجکار و مسعودي، 1378. خردگرايي در قرآن و حديث. نشردارالحديث. قم. سجادی، سیدعلی. 1385. «خودکنترلی در نظام کنترل و نظارت اسلامی». معارف اسلامی و حقوق. شماره 23. سرمد، زهره. بازرگان عباس. حجازي الهه. 1385. روش‌هاي تحقيق در علوم رفتاري. تهران. انتشارات آگه. سلیمانی، افشین. 1381. کلاس خلاقیت. تهران. انتشارات انجمن اولیاء و مربیان. سيدرضى. 1407ق. نهج البلاغه. قم. انتشارات دار الهجره. سيوطى، جلال الدين. 1404ق. الدر المنثور فى تفسير المأثور. قم. انتشارات كتابخانه آية الله مرعشى نجفی. شعاری نژاد، علی اکبر. 1380. نگاهی نو به روان‌شناسی آموختن یا روان‌شناسی تغییر رفتار. تهران. نشر چاپخش. شهيد ثانى. 1409ق. منية المريد. قم. انتشارات دفتر تبليغات اسلامى. شريعتمداري، مهدي. 1388. تحقيق و پژوهش در علوم رفتاري، تهران، نشر کوهسار. شهرآري سيدان، فرزاد، «تحليل خلاقيت در کودکان: معرفي آزمون تفکر خلاق در عمل و حرکت»، فصلنامه روان‌شناسي و علوم تربيتي،‌ شماره 65، پاييز و زمستان 1381. شيخ حر عاملى. 1409ق. وسائل الشيعة. قم. مؤسسه آل البيت عليهم‏السلام. شيخ صدوق. 1413ق. من لا يحضره الفقيه. قم. انتشارات جامعه مدرسين قم. ـــــــــــ. 1362ش. الأمالي. تهران. نشر دارالكتب الإسلاميه. صمدآقائی، جلیل. 1380. تکنیک‌های فردی و گروهی خلاقیت. تهران. نشر آموزش مدیریت دولتی. طباطبائی، محمد حسین. 1374. المیزان. ترجمه موسوى همدانى. قم. نشر جامعة مدرسين قم. چاپ پنجم. ــــــــــــــــــــــ 1378. نهایة الحکمه. تصحیح فیاضی غلامرضا. قم. نشر مؤسسه امام خمینی (ره). طبرسى، رضى‌الدين‌، حسن بن فضل. 1412ق. مكارم الأخلاق. قم. انتشارات شريف رضى. طبرسى، حسن بن محمد. 1370. مكارم الأخلاق. قم. نشر شریف رضی. چاپ چهارم. طوسی، محمدبن حسن. 1414ق. الامالی. قم. نشر دارالثقافه. على بن الحسين عليه السلام، 1376، الصحيفه السجادية، نشر الهادى‏، قم‏. علی‌گلی، جعفر؛ ساجدی، ابوالفضل. 1394. رشد خلاقیت و شاخص‌های آن در اسلام و روان‌شناسی. قم. نشر مؤسسه امام‌خمینی (ره). قاسمی، فرشید؛ اقلیدس، طاهره. 1384. «بررسی تأثیر آموزش درس "پرورش خلاقیت در کودکان" بر افزایش خلاقیت دانش آموزان دختر سال سوم کودکیاری». مجلة نوآوری‌های آموزشی. شمارة 13. قراملکی، احد. 1383. اصول و فنون پژوهش در گستره دین پژوهی. نشر حوزه علمیه، قم. کفایت، محمد. 1373. «بررسی شیوه‌های فرزندپروی با خلاقیت و ....» پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز. سایت www.irandoc.com. کلینی. 1365. الكافي. تهران. نشر دارالكتب الإسلامية. ـــــ. 1375. اصول كافى. ترجمه كمره‏اى. قم. انتشارات اسوه‏. چاپ سوم. گای‌آر، لفرانسوا، 1380، روانشناسی برای معلمان، ترجمه‌ی فرجامی هادی. مشهد. نشر به‌نشر. لیثی واسطی. 1376. عیون الحکم والمواعظ. محقق حسنی بیرجندی. قم. نشر دارالحدیث. مجلسى. 1404ق. بحار الأنوار. لبنان. نشر مؤسسة الوفاء بيروت. محدث نورى. 1408. مستدرك الوسائل. قم. نشر مؤسسه آل البيت عليهم السّلام. محمدبن‌بابویه. 1413ق. من‏لايحضره‏الفقيه، 4 جلد، تصحيح غفاري، انتشارات اسلامي، چاپ دوم، قم. مجلسی، محمدباقر. 1404ق. مرآة العقول. محقق محلاتی. تهران. نشر دارالکتب الاسلامیه. مجلسی. محمدتقی. 1403ق. بحارالانوار. دار إحياء التراث العربي‏، بيروت، چاپ دوم، 110جلد، بيروت، لبنان. مصباح یزدی، محمدتقی. 1383. به سوی او. قم. انتشارات مؤسسه امام خمینی ره. مصطفوی، حسن. 1368. التحقيق في كلمات القرآن الكريم‏. تهران. نشر سازمان ارشاد. معین، محمد. 1362. فرهنگ معین. تهران. ‌نشر امیرکبیر. چاپ پنجم‌. نورعلی‌زاده، مسعود. 1390. «رابطة خداآگاهی با خودآگاهی». پایان‌نامه کارشناسی ارشد. مؤسسة امام خمینی. قم. نوری، 1408ق. مستدرک الوسائل. قم. نشر آل‌البیت. ورام بن ابى فراس. 1369. مجموعة ورام. تهران. دارالكتب الإسلامية. Adams, Karlyn, 2005. The Sources of Innovation and Creativity. National Center on Education and the Economy. Amabile Teresa, Creativity & Innovation in Organizations, Harvard Business school, 1996 January. ___________, 1997. Creativity & Innovation in Organizations. Harvard Business School. ___________, 1997. Motivating Creativity in organism, California Management review. VOL 4. NO1. ___________. 1983. "The social psychology of creativity: A componential conceptualization". Journal of Personality and Social Psychology. Vol 45(2). P 357-376. Berammer L .M, Abrego P, Shostrom E.L. 1993. Therapeutic counseling and psychotherapy. 6th edition. Prentice Hall,. Brown, R. T. 1989. Creativity: What are we to measure? In J. A. Glover, R. R. Ronning & C. R. Reynolds (Eds.). Handbookof creativity. P.3-32. New York: Plenum Press. ___________. 1989. Creativity: what we are to measure? In Torrance, E. P., Glover, J.A., Ronning, R.R. and Reynolds, C.R. (Eds.) (1989). Handbook of creativity. Perspectives on individual differences (p. 3-32). New York; London: Plenum. Cavanagh G, 1999. "Spirituality for managers: context & critique". Journal of organizational change management. 12(3). p 186-199. Chan Kuo, 2011. "Toward a Synthesis Framework for the Study of Creativity in Education: An Initial Attempt". Educate. Vol 11. No1. p. 65-75. Chan Kuo, Hsu, 2011. "Critical Review toward a Synthesis Framework for the Study of Creativity in Education: An Initial Attempt". Educate Journal. Vol 11. No 1. Csikszentmihalyi Mihaly, Feldman. David Henry, Howard Gardner. 1994. Changing the world: a framework for the study of creativity. Praeger. Csikszentmihalyi, M. 1999. Implications of a systems perspective for the study of creativity. In R. J. Sternberg (Ed.). Handbook of creativity. Cambridge: Cambridge University press. p 313-335 Edwards A., N. Pang, V. Shiu and C. Chan, 2010. "Review: The understanding of spirituality and the potential role of spiritual care in end-of-life and palliative care: a meta-study of qualitative research". Palliat Med 24: p 753. Ferrari Anusca, Romina Cachia and Yves Punie, 2009. Innovation and Creativity in Education and Training in the EU Member States: Fostering Creative Learning and Supporting Innovative Teaching Literature review on Innovation and Creativity in E&T in the EU Member States (ICEAC), Technical Note: JRC 52374. Feist. Gregory J. 1998. "A meta-analysis of personality in scientific and artistic creativity", personality and social psychology review perssocpsychol rev , vol. 2, no. 4, pp. 290 309,. Ginsburg, Golda S. Bronstein Phyllis, 2008. "Family Factors Related to Children's Intrinsic/Extrinsic Motivational Orientation and Academic Performance". Child Development. 64(5). p1461 – 1474. Gruber, H.E. 1988. "The Evolving System Approach to Creative Work. Creativity". Research Journal. V1. p 27-51. Hayes, J. R. 1989. Cognitive processes in creativity. In J. A. Glover, R. R. Ronning & C. R. Reynolds (Eds.), Handbook of creativity (pp. 135-145). New York: Plenum Press. Kennedy J.E. and H. Kanthamani, 1995. "Association between Anomalous Experience and Artistic Creativity and Spirituality". The Journal of the American Society for Psychical Research. Volume 89. p 333-343. Karlyn Adams, 2006. The Sources of Innovation and Creativity. National Center on Education and the Economy. Mayer, R. E. 1999. "Fifty years of Creativity Research". In R.J. Sternberg (ed.) Handbook of Creativity, p. 449-460. London: Cambridge University Press. Pike Robert W, 2002. Creative Training Techniques Handbook Third Edition. HRD Press Inc, Amherst, Massachusetts. Politis, J. D. 2004. "Transformational and Transactional Leadership Predictors of the ‘Stimulant’ Determinants to Creativity in Organizational Work Environments the Electronic". Journal of Knowledge Management Volume 2 Issue 2. p 23-34, Root-Bernstein, R. & Root-Bernstein, M. 1999. Sparks of Genius: The Thirteen Thinking Tools of the World’s Most Creative People. Houghton Mifflin: New York. Sarogloua Vassilis, Coralie Buxanta & Jonathan Tilquina. 2008. "Positive emotions as leading to religion and spirituality". The Journal of Positive Psychology. Volume 3. Issue 3. Spooner. Marc, 2004. "Generating integration and complex understanding: exploring the use of creative thinking tools within interdisciplinary studies". Issues in integrative studies. vol 22. Sternberg, R. J. and Lubart, T. I. 1991. "An investment theory of creativity and its development". Human Development, 34, 1-32. Sternberg, R. J., & Lubart, T. I. 1996. "Investing in creativity". American Psychologist, 51(7). p 677–688. Sternberg, Robert & Todd Lubart. 1991. "An Investment Theory of Creativity and its Development". Human Development. V34. p 1-32. Sternberg, Robert J, 1999. Handbook of Creativity. Cambridge CB2 2ru uk. Sternberg, R. J., & Lubart, T. I. (1995). Defying the crowd. New York: Free Press. Tanawat hirunyawipada. 2007. How componential factors and constraint enhance creativity in .the development of new product ideas, dissertation prepared for the degree of doctor of philosophy. University of north texas. Thomas B. Ward. 2006. Creativity - A Handbook for Teachers. World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd. Urban, K.K. 1991. "On the development of creativity in children". Creativity Research Journal. 4 (2). P 177-191. ______________. 2001 "The international handbook of giftedness and talent". Authors:K. A. Heller, F. J. Mönks, R. SubotnikRobert J. Ste,USA, Pergamon, p 490. ________________ 2003. Assessing Creativity: A Componential Model. Creativity: A Handbook for Teachers. AI - Girl TANT. Singapore Scientific Publishing. _____________ 2011 http://klaus. urban. phil. unihannover. de/imperia/md/content/de/unihannover/phil/klaus_urban/ Ward, Thomas B. 2007. "Creative cognition as a window on creativity, Department of Psychology". Methods. 42. p28–37. Weisberg, R. W. 1999. Creativityand knowledge: A challenge to theories. In R. J. Sternberg (Ed.), Handbook of creativity. P 226-250. Cambridge: Cambridge University press. Wink, Paul; Dillon, Michele, 2008. "Religiousness, spirituality, and psychosocial functioning in late adulthood". Psychology of Religion and Spirituality. Vol S, 1. P 102-115. Yasha aggarwal & neha bhatia, 2011. "Creativity and innovation in management". International Journal of Multidisciplinary Research. Vol.1 Issue 5. ISSN 2231 5780.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات بنیادین علوم انسانی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق