تاثیر پیری بذر و باکتری‌های محرک رشد بر ظهور گیاهچه و عملکرد دو رقم لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.)

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 استاد پردیس کشاورزی

3 دانشجوی ارشد

4 استادیار موسسه آب و خاک

چکیده

کاربرد باکتری‌های محرک رشد و بذر با کیفیت به عنوان نهاده‌های کشاورزی مطلوب، در تولید پایدار محصولات زراعی نقش مهمی را ایفا می‌کنند. به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد باکتری‌های محرک رشد بر سبز شدن و استقرار گیاهچه بذرهای پیر شده دو رقم لوبیا قرمز در شرایط مزرعه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل 4 سطح مختلف پیری تسریع شده بذر (شاهد، 2 روز پیری، 4 روز پیری و 6 روز پیری در دمای 41 درجه سلسیوس در رطوبت 95 درصد)، کاربرد باکتری‌های محرک رشد گیاه در 4 سطح ]شاهد، Azospirillum lipoferum (strain of)، Azotobacter chroococcum (strain 5) و Pseudomonas putida (strain 41) [ و دو رقم لوبیا قرمز (اختر و صیاد) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل رقم×پیری×باکتری در سطح احتمال پنج درصد بر صفات سرعت ظهور گیاهچه و درصد نهایی ظهور گیاهچه و در سطح احتمال یک درصد بر صفات شاخص بنیه گیاهچه، وزن صد‌دانه و تعداد غلاف در بوته معنی‌دار بود. تاثیر باکتری بر عملکرد دانه در سطح احتمال پنج درصد و اثر متقابل رقم×پیری بر صفات شاخص ظهور گیاهچه، متوسط زمان ظهور گیاهچه، عملکرد دانه و عملکرد زیستی در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. همچنین اثر متقابل پیری×باکتری در سطح احتمال پنج درصد روی شاخص ظهور گیاهچه معنی‌دار بود. صفات سرعت ظهور گیاهچه، درصد نهایی ظهور گیاهچه و عملکرد دانه با اعمال تیماری پیری کاهش یافت که این کاهش در رقم اختر نسبت به رقم صیاد شدیدتر بود. بیشترین مقدار شاخص ظهور گیاهچه و شاخص وزنی بنیه گیاهچه در تلقیح با سودوموناس پوتیدا به دست آمد. تلقیح بذر با باکتری‌های ازتوباکتر کروکوکوم و سودوموناس پوتیدا نیز عملکرد را نسبت به تیمار شاهد افزایش معنی‌داری داد. به طور کلی پیری بذر سبب کاهش قدرت سبز شدن گیاهچه در مزرعه و عملکرد گردید اما استفاده از باکتری‌های محرک رشد نظیر سودوموناس پوتیدا و ازتوباکتر کروکوکوم می‌تواند در استقرار بهتر گیاهچه و افزایش عملکرد لوبیا مفید واقع شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effects of Seed Aging and Plant Growth Promoting Bacteria (Pgpbs) on Seedling Emergance, Establishment and Yield of two Red Kidney Bean Cultivars

نویسندگان [English]

  • arash mohammadadeh 1
  • naser majnoon hosseini 2
  • maryam ghafari 3
  • sadegh asadi 3
  • akram doosti 3
  • kazem khavazi 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Use of plant growth promoting bacteria (PGPB) and high quality of seed as agricultural inputs play important roles in sustainable crop production. To study the effects of different levels of seed aging and PGPB's application on field emergence, seedling establishment and yield of two red kidney bean cultivars in field conditions, an experiment was carried out as factorial based in a RCBD design with 4 replications. Treatments consisted of four levels of seed aging [0 (control), 2, 4 and 6 days at 41°C with 90-100% relative humidity], four levels of bacteria inoculations [Control (no bacteria), Azospirillum lipoferum (strain of), Azotobacter chroococcum (strain 5) and Pseudomonas putida (strain 41)] and two bean cultivars (Akhtar and Sayyad). Results showed that the interaction effects of cultivar×seed aging×bacteria inoculation on seedling emergence rate (SER), final emergence percentage (FEP), seedling vigour index (SVI), 100 grain weight and pod number per plant were significant. The effects of bacteria inoculation on grain yield and interaction effect of cultivar×seed aging on emergence index (EI), mean emergence time (MET), grain yield and biological yield were significant. In addition, the EI was affected significantly by interaction effect of seed aging×bacteria. Grain yield, SER and FEP values followed by a declining trend as seed aging duration increased. The adverse effects of seed aging on these traits in Akhtar cultivar was more sever compared to Sayyad cultivar. High EI and SVI value obtained by Pseudomonas putida application. Use of bacterial inoculants particularly Azotobacter chroococcum and Pseudomonas putida improved grain yield compared to non-inoculated plants. In general, our results showed that seed aging decreased seedling emergence and grain yield of red kidney bean, however, the application of PGPBs could invigorate seedling growth, improved seedling establishment and amplified bean grain yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Azospirillum lipoferum
  • Azotobacter chroococcum
  • Phaseolus vulgaris L.
  • Pseudomonas putida
  • red kidney bean
  • seed ageing