ارزیابی فعالیت‌های تحقیق و توسعه در ایران: رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی، دانشکدۀ مدیریت، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 کارشناس‎ارشد مدیریت صنعتی، مؤسسۀ آموزش عالی جهاد دانشگاهی، یزد، ایران

3 استادیار دانشگاه علم و فرهنگ ، تهران، ایران

چکیده

امروزه توانمندی، توسعه و استقلال واقعی کشورها، به میزان زیادی به توانایی آن‌ها در تولید و انتشار علم مرتبط است. هدف از این پژوهش، ارزیابی کارایی نسبی عملکرد تحقیق و توسعۀ ایران در مقایسه با کشورهای منطقه با استفاده از سازوکار ترکیبی تحلیل پوششی داده‌ها و تاپسیس است. بدین منظور، فعالیت‌های تحقیق و توسعۀ چهارده کشور منطقه گردآوری شد. در این راستا برای ارزیابی کارایی نسبی این فعالیت‎ها از ورودی‌هایی چون، تعداد ثبت نام در رشته‌های علوم و مهندسی، تعداد محققان تحقیق و توسعه و هزینۀ تحقیق و توسعه استفاده شد و خروجی‌های آن نیز، تعداد مقاله‎های علمی و مهندسی، پتنت‌های دریافتی بین‌المللی و صادرات فناوری پیشرفته مد نظر قرار گرفت. برای محاسبۀ کارایی کشورها، با در نظر گرفتن تمام حالات ممکن، از 49 ترکیب مختلف ورودی‌ها و خروجی‌ها، استفاده شد و نتایج کارایی با روش DEA به‎دست آمد. در پایان از روش تاپسیس برای رتبه‌بندی کامل نتایج استفاده شد. نتایج رتبه‌بندی نشان می‌دهد که لبنان و قرقیزستان، به‎ترتیب بهترین عملکرد و ضعیف‌ترین عملکرد را در مجموع ترکیبات متفاوت ورودی‌ها و خروجی‌ها در بین کشورهای منتخب دارند. از نتایج قابل تأمل این پژوهش، جایگاه نامناسب بخش تحقیق و توسعۀ ایران در بین کشورهای منتخب است که در میان 14 کشور مطالعه‎شده، در رتبۀ سیزدهم قرار دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of R&D Activities in Iran: Data Envelopment Analysis Approach

نویسندگان [English]

  • Mohammad Zarei Mahmoudabadi 1
  • Mohammad Hossein Tahari Mehrjerdi 2
  • Alireza Mahdavian 3
1
2
3
چکیده [English]

Today, capacity, development, and real independence of countries largely are linked with the ability to produce and publication of science. Purpose of this research is evaluation of the relative performance of research and development performance of Iran in compared with the region's countries by combined approach of DEA/TOPSIS. To this end, research and development activities of fourteen countries from the region's countries was extracted. In this regard, to assess the relative efficiency of region's countries, from inputs such as: enrollment rates in the sciences and engineering, researchers of research and development, R&D spending and output, such as: the number of engineering and scientific articles, patents and exports received the international advanced technology was used. For performance evaluation of countries, from 49 different combinations of inputs and outputs be used. Finally, TOPSIS technique was used as a mechanism for complete rating. Results show that Lebanon have best performance and Kyrgyzstan had weakest performance from different combinations of inputs and outputs. From notable results was that Iran has the poor performance and among the 14 studied countries is ranked thirteenth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Relative Performance
  • Research and Development
  • Data Envelopment Analysis
  • TOPSIS