معنای نبوت نزد ابن‌سینا

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی، مدرسه عالی شهید مطهری

2 استاد گروه حقوق دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

در فلسفه اسلامی نبوت و رسالت با دو اصل عقل و خیال تبیین می‌شود. ابن‌سینا نبوت را دارای سه مرتبه دانسته است. نخستین مرتبه، مختص کمال عقل قدسی و قوه عقل نظری است. مرتبه دوم مختص به کمال متخیله و در نهایت هم نبوت مختص به انفعالات خاص جسمانی و قوای محرکه است. وی کمال متخیله را برای تحقق نبوت کافی می‌داند. اهمیت دادن به متخیله در تبیین معنای نبوت می‌تواند راه را برای وارد شدن تخیلات شخصی نبی به حوزه وحی و دریافت و انتقال آن به دیگران بگشاید. اما در فلسفه شیخ‌الرئیس متخیله هر چه قوی‌تر باشد، می‌تواند دریافت‌های خود را دقیق‌تر و البته با جزئیات بیشتر حکایت نماید. از طرفی اگر چون ابن سینا قوت قوای محرکه را مرتبه‌ای دیگر از نبوت بدانیم، راه را برای این خرده گشوده‌ایم که هر کس به کمال متخیله یا قوت محرکه برسد، به نبوت رسیده است. در حالی که ابن‌سینا دریافت وحی از عقل فعال را از طریق عقل قدسی، انتقال آن به دیگران را با حکایت‌های دقیق متخیله قوی و اظهار معجزات را با قوه محرکه می‌داند. تمامی قوای نفسانی در کمال قوت خود خادمان قوه ناطقه‌اند. بدین ترتیب ابن‌سینا نشان می‌دهد کمال متخیله و قوای محرکه نبی با همراهی قوت عقل مرتبه‌ای از نبوت را می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Meaning of Prophecy According to Ibn Sina

نویسندگان [English]

  • Somayeh Qasemi Naraqi 1
  • Seyyed Mostafa Mohaqeq Damad 2
1 PhD in Comparative Philosophy of Shahid Motahari University
2 Professor, at the Department of Philosophy of Shahid Beheshti University
چکیده [English]

In Islamic Philosophy and messengership are explained by two principles of reason and imagination. Ibn Sina has regarded the Prophecy as having three degrees.
   The first degree, which is devoted to the perfection of holy reason and the faculty of theoretical reason. The second degree is a particular characteristic of perfect imagination and finally is the Prophecy characterized by specific physical affections and locomotive faculties.
He considers the perfection of imagination for the fulfillment of Prophecy as a sufficient requirement. The importance given to imagination in the explanation of the meaning of Prophecy can pay the way for entering of the personal imagination of the prophet into the area of revelation and receiving and transmitting it to others. But in the Philosophy of Sheikh al - Rais as long as the imagination is stronger, it can impart its impressions. On the one hand, if like Ibn Sina we regard the strength of locomotive faculties as another degree of Prophecy, then we have opened the way for this objection that anyone who attains to the perfection of imagination or the locomotive strength has attained to Prophecy. Whereas Ibn Sina believes that reception of revelation from active intellect through holy reason, conveying it to others a result of subtle impressions of strong imagination and declaration of miracles with the locomotive faculty, all sensual faculties in their perfect strength are the servants of rational faculty. Thus Ibn Sina shows that the perfection of imagination and locomotive faculties of prophet alongside the strength of intellect constitute a degree of Prophecy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prophecy
  • messengership
  • revelation
  • holy reason
  • imagination
  • locomotive faculties

عنوان مقاله [العربیة]

مفهوم النبوة لدى ابن‌سیناء

چکیده [العربیة]

فی الفلسفة الاسلامیة یتم تبیین الرسالة والنبوة عن طریق أصلین العقل و الخیال، و قد جعل ابن سیناء للنبوة ثلاث مراتب، المرتبة الأولى: مختصة بکمال العقل القدسی و قدرة العقل النظری، و المرتبة الثانیة ک مختصة بکمال قوة المخیلة، و الأخیرة تتعلق النبوة بالانفعالات الجسمیة الخاصة و القوى المحرکة، و یعتقد ابن سیناء بکفایة تحقق النبوة عن طریق کمال المخیلة، والاهتمام بالمخیلة فی تبیین مفهوم النبوة تمکن من فتح الطریق أمام التخیلات الشخصیة للنبی وفی مجال تلقی و إلقاء الوحی للآخرین.
لکن فلسفة الشیخ الرئیس تؤکد على أن کلما کانت قوة التخیل أقوى استطاعت أن تعبر عن المعلومات و الادراکات بصورة أدق و بتفاصیل أکثر، ومن جهة أخرى اذا اعتبرنا قدرة القوى المحرکة مرتبة أخرى من النبوة کما اعتبرها ابن‌سیناء ، کأننا مهدنا الطریق لهذه المعضلة، وهی أن کل من یصل إلى کمال المخیلة أو القوى المحرکة کأنه تأهل إلى مرحلة النبوة.
فی حال أن یعتقد ابن‌سیناء بتلقی الوحی من العقل النشط یکون عن طریق العقل القدسی و نقله إلی الآخرین بواسطة السرد الدقیق للمخیلة القویة، وعرض المعجزات بوسیلة القوى المحرکة، فی حین أن جمیع القوى النفسیة عندما تکون فی ذروة قوتها فی خدمة القوى الناطقة.
وهکذا یعبر ابن‌سیناء بأن کمال المخیلة و القوى المحرکة للنبی مع القوة العقلیة تؤهل لمرتبة من النبوة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • النبوة
  • الرسالة
  • الوحی
  • ابن‌سیناء
  • العقل القدسی
  • المخیلة
  • القوى المحرکة