ریسک مسکن روستایی (مدیریت ریسک و تاب آوری در نواحی روستایی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا، گروه جغرافیای انسانی، تهران، ایران

چکیده

یکی از مهم ترین ویژگی های معماری روستایی توجه به طراحـی منطبـق بـا نیازهـای فطـری مـردم و محـیط و فعالیت های روزمره آنان مانند نوع فضاهای معیشت مردم است. مصداق های معماری از همنشینی فضاهای زیستی و معیشتی در این نوع مسکن عمق توجه نسبت به زندگی مردم و نیازهای آنهاست که فضای کالبدی را با داستان زندگی مردم هماهنگ و آن را ایجاد نموده است. چنین نگاهی به زندگی و توجه به نیازها و هماهنگی با محیط طبیعی منجر به شکل گیری اشکال مختلـف مسـکن بـه صورت چادر، آلاچیق و مسکن موسمی یا دائم شده است. معماری روستایی اعم از مسکن، یا معماری فضاهای عمـومی ماننـد آب انبارها، یخچال ها، آسیاب های آبی و بادی، کفتر خانها (برای حاصلخیزی و رشد گیاهـان)، بنـدها و ... مصـادیق بـارزی از کتـاب زندگی مردم است اما آغاز چنین رهیافتی مستلزم پدیدارشناسی مسکن روسـتایی و رجـوع دوباره به چیستی و چرایی آن است. چنین فرایندی گام مهمی در مسیر شناخت، درک و احاطه به موضـوع محسـوب مـیشـود کـه میتواند در تبیین اصول و معیارهای مسکن مطلوب روستایی اثرات مثبتی داشته باشد،در این پژوهش ضمن پرداختن به مفاهیم مسکن روستایی والگوی مسکن روستایی مطلوب ،اهمییت پرداختن به این موضوع را بررسی نموده و در آخر به ریسک ها و خطراتی که پیرامون مسکن روستایی قرار دارد و میتواند خطر نابودی این الگو ها را در برداشته باشد می پردازیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rural housing risk (risk management and resilience in rural areas)

نویسنده [English]

  • Rahela Rahela Sahranovard
Master of Geography and Rural Planning, University of Tehran, Faculty of Geography, Department of Human Geography, Tehran, Iran
چکیده [English]

One of the most important features of rural architecture is paying attention to design in accordance with people's innate needs and their environment and daily activities such as the type of people's livelihood spaces. Architectural examples of the harmony of biological and livelihood spaces in this type of housing are the depth of attention to people's lives and their needs, which has harmonized and created a cloud space with the story of people's lives. Such a view of life and paying attention to the needs and harmony with the natural environment has led to the formation of different forms of housing in the form of tents, camellias and monsoon or permanent housing. Rural architecture such as housing, or architecture of public spaces such as water storages, refrigerators, water and wind mills, house shoes (for fertility and plant growth), dams, etc. It is a great example of the book of people's lives, but the beginning of such an approach requires the development of rural housing and its re-reference to what it is and why. Such a process is an important step in the path of understanding, understanding and encompassing the subject that can have positive effects on explaining the principles and criteria of desirable rural housing, in this research, while addressing the concepts of rural housing and desirable rural housing, we investigate the importance of addressing this issue and finally the risks and risks surrounding rural housing and can eliminate these patterns.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural Housing
  • Rural Architecture
  • Risk
  • Resilience
1-     سحاق،محمدرضا؛سالاروند،اسماعیل؛ صیدایی،سید اسکندر(1392).تحلیل و ارزیابی شاخص ها و عوامل پایداری مسکن روستایی( مطالعه  موردی:مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان روانسر)،مجله پژوهش و برنامه ریزی، شماره 4،صص25-48
2-     پور طاهری،مهدی؛ فضلعلی،زینب؛ رکن الدین افتخاری، عبدالرضا(1396)تحلیل فضایی الگوی مسکن پایدار روستایی (مطالعه ی موردی:روستاهای استان مازندران)،مجله برنامه ریزی و آمایش فضا، دوره 21،شماره1،بهار 1396،صص95-131
3-     توکلی،مرتضی (1388)بررسی تحول معماری مسکن روستایی و تدوین الگوی بینه مطالعه موردی: شهرستان آق قلا، مسکن و محیط روستا،سال 28،شماره 127، صص 14-31
4-     جشمیدی،علیرضا؛جمینی،داوود(1394)تحلیلی بر وضعیت رضایت مندی روستاییان از مسکن روستایی(مطالعه موردی: شهرستان روانسر)،مسکن و محیط روستا،جلد34، شماره 139،صص 79-90
5-     حاتمی نژاد،حسین؛منوچهری میاندوآب،ایوب؛ فرجی ملائی،امین؛ فرهادی،صامت(1385)تحلیل کیفیت زندگی روستاهای ادغام شده در شهر(مطالعه موردی: شهر میاندوآب)،جغرافیا و توسعه ناحیه ای،سال8،شماره16،صص 219-240
6-     خاکپور،مژگان؛ شیخ مهدی،علی(1390) بررسی تاثیر فرهنگ و تغییرات اجتماعی بر مسکن روستایی گیلان، مدیریت شهری،سال 9،شماره 27،صص 229-246
7-     راهب، غزال(1393) گونه شناسی پهنه های شکل گیری مسکن در سکونتگاه های روستایی ایران در تعامل با عوامل محیطی، هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی،دوره 19،شماره4،صص 87-100
8-     رمضان نژاد،یاسر؛ استحکام،حسن؛پورقیومی،علی(1394) معماری و شهر سازی ایران، اولین همایش علمی-پژوهش افق های نوین در علوم جغرافیا و برنامه ریزی،انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین،تهران،26-27 مرداد.
9-     راهنمایی،محد تقی(1382) مجموعه مباحث و روش های شهرسازی،جغرافیا،جلد3،مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن وزرات مسکن و شهرسازی.
10- روح الامینی،محمود(1370)،زمینه فرهنگ شناسی، انتشارات دانشگاه پیام نور،تهران
11- سرتیپی پور، محسن(1385)«مسکن روستایی در برنامه های توسعه، هنرهای زیبا» شماره 27، پاییز 1385، صص 47-56
12- سرتیپی پور،محسن(1386) مسکن روستایی در مالزی، اندونزی و برونئی، فصلنامه مسکن و محیط روستا،بنیاد مسکن،شکاره 118
13- سرتیپی پور،محسن(1390) پدیدار شناسی مسکن روستایی، مجله مسکن و محیط روستا،شماره 133،صص 3-14.
14- سرتیپی پور،محسن(1388) بررسی تحلیلی مسکن روستایی در ایران؛مجله صفحه، دوره 19،شماره12، صص 47-60
15- سرتیپی پور،محسن(1384) شاخص های معماری مسکن روستایی در ایران،نشریه هنرهای زیبا،شماره 22، تابستان،صص 43-52
16- سعیدی، عباس، امینی،فریبا(1389) بررسی ناپایداری سکونتگاهی وتحول کارکردی مسکن روستایی،مورد مطالعه» روستای خفر(ناحیه نطنز-بادرود) فصلنامه علی –پژوهشی انجمن جغرافیایی ایران.سال 8،شماره 27،صص 29-43
17- سعیدی،عباس؛ احمدی،منیژه(1390) شهرگی و دگردیسی ساختاری- کارکردی خانه های روستایی مورد: روستاهای پیرامون شهر زنجان،جغرافیا(فصلنامه بین المللی انجمن جغرافیایی ایران)،دوره جدید،سال نهم،شماره 31، صص 7-32
18- شکوری،علوی و نقی عسگری(1391) ارزیابی عملکرد برنامه های مسکن روستایی و تاثیرات آن بر کیفیت ساخت و ساز مناطق روستایی در برنامه چهارم توسعه مطالعه ی موردی:استان هرمزگان،فصلنامه پژوهش های روستایی،شماره2، صص 151-191
19- شیروانیان،عبدالرسول؛ بخشوده،محمد؛ مهرجو،سعید(1392) مقایسه رویکرد فقر درآمدی و رویکرد چند بعدی فقر مسکن در برنامه حمایت از مسکن روستایی در ایران،تحقیقات اقتصاد کشاورزی،جلد5،شماره3،پاییز 1392،صص 65-81
20- عزیزی،محمد مهدی(1387) جزوه پلی کپی درس برنامه ریزی مسکن،مقطع کارشناسی ارشد،تهران،دانشگاه تهران،گروه شهرسازی.
21- علی الحسابی،مهران، برهانی داریان،فرناز(1385) «مسکن انعطاف پذیر، نشریه مسکن و محیط روستا» شماره 117،صص 20-35
22- قنبری، نوذر(1389) تحلیل نگرش روستاییان به مسکن ایده ال(مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان کرمانشاه) سرزمین، شماره4،دوره 7،صص 65-78
23- قنبری،نوذر؛ رمضان زاده لسبوبی،معصوم پور سماکوش،جعفر(1390) نگرش ساکنین از ابعاد مساکن روستایی مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان کرمانشاه،نگرش های نو در جغرافیای انسانی،سال 3،شماره3،صص 105 -120
24- لطفی،حیدر؛ احمدی،علی؛ حسین زاده فرجود؛داوود(1388)شاخص ها و مولفه های ضرروی در برنامه ریزی و سیاست گذاری  مسکن روستایی در ایران، آمایش،سال 2،شماره7، صص 89-109